کارگاه دائمی شاهنامه خوانی

قرار است جلساتی با شرکت زرتشتیان دوستدار تاریخ و فرهنگ ایران در شهرهای زرتشتی نشین برگزار شود. جلسات این برنامه با حضور اساتید و دوستداران شاهنامه که مدتی را در این زمینه کار کرده اند پر رونق تر خواهد شد. تاریخ تشکیل نخستین نشست در اعلامیه های بعدی اعلام خواهد شد. البته اگر آدرس پست الکترونیکی ( ایمل) خود را برای ما بفرستید ، پیش از آن مستقیم از طریق ایمل به آگاهیتان خواهد رسید. جزئیات این طرح را می توانید در این جا بخوانید و نقطه نظرات خود را در باره آن با ایمل: qmarsi@gmail.com برای ما بفرستید. چشم به راه دیدار شما در جلسات کارگاه خواهیم بود. هدف نهايي از برگزاري اين کارگاه: هدف از برگزاري نشستهاي شاهنامه خواني، درک درست شاهنامه از راه درست خواندن آن و مقا يسه درست آن با متون اوستايي براي رسيدن به اين نتيجه است که بدانيم تمامي متون اوستايي شاهکار نياکان نويسنده ما زرتشتيان است و سند افتخاري است بي مانند که نزد ما به يادگار مانده است.

ترتيب کلي همه جلسه ها
ـ خير مقدم توسط نماينده انجمن زرتشتيان ايراني ـ بيان روش اداره نشست ها توسط دبير ادواري نشست ها

ـ خواندن نثر پيشين توسط راوی ادواری نشست ها

ـ خواندن نثر مربوط به متن برگزيده هر جلسه توسط راوی ادواري نشست ها

ـ خواند نظم مربوط به متن برگزيده هر جلسه توسط راوی ادواري نشست ها

ـ واژگان:مرور معنا و تلفظ کلمه هايي که به درک بهتر موضوع کمک مي کند.

ـ همه خواني: هر يک از باشندگان به انتخاب خود يک يا چند بيت از اشعار خوانده شده در همان جلسه را با رعايت کامل مکث، سکون، تلفظ، قافيه، زيروزبر، وزن و بحر متقارب با آواي رسا براي ديگران مي خواند

ـ مطالعه متن اوستايی و بيان نقطه نظرات با مسئولبت روای ادواری در اين باره

ـ گپ يا همان سخنرانی توسط يک يا چند تن از باشندگان

ـ گفتگو و پذيرايي با چاي و شيريني آخرين بخش هر جلسه خواهد بود.

مقدمه

شاهنامه فردوسي ميراث مشترک يکايک شرکت کنندگان نشستهاي شاهنامه خواني است که مي دانند درک درست شاهنامه با روخواني طوطي وار انجام پذير نيست.روخواني طوطي وار يعني بى تعقل و انديشه در فهم مقصود، مطلب را از بر کردن و يا به اداي الفاظ بسنده كردن، بدور از درك درست معنى اشعار. اگر چنانچه با بحث و گفتگو و مطالعه تطبيقي شاهنامه با ديگر متون اوستايي به معناي دقيق و درست اشعار شاهنامه پي ببريم . دري ديگر از دانش به رويمان گشوده خواهد شد. فيلسوف بزرگ ايران فردوسي توسي خود در آغاز شاهنامه تأکيد مي کند که :

تو اين را دروغ و فسانه مدان

به يکسان روش در زمانه مخوان

از او هر چه اندر خورد با خرد

دگر بر ره رمز و معني برد

روش اداره نشست
روش اداره نشست هاي شاهنامه خواني، بصورت «کارگاه خودآموزي» طراحي شده تا شرکت کنندگان به فراخورعلاقه، استعداد، ظرفيت جذب و اتکاء به نفسي که درخود سراغ دارند از گفتارهاي هر داستان بهره گيرند. دست آورد شما از شرکت در کارگاه خودآموز شاهنامه خواني، از يک طرف به کوشش شما در فراگيري از دوستان دانش پژوه و از طرف ديگر، به سخاوت شما در آموزش به دوستداران شاهنامه، ارتباط مستقيم خواهد داشت. دوستاني گرامي که با روش سنتي به مفهوم انضباط يعني: " ساکت بنشين و گوش کن"، عادت دارند، خواهند ديد که روش اين نشستها بصورت همکاري و اداره آن به صورت ادواري خواهد بود. اين نشست ها چون کلاس درس و مشق نيست، رابطه فراگيري دانش آموز از استاد آموزگار وجود ندارد. پيشرفت با اتکا به اسناد است نه استاد شرکت فعال شرکت فعال شما در بخشهاي «همه خواني» و «گپ و گفتگو»، نشانگر علاقه شما به تصاحب سهم خود از اين اصيل ترين گنجينه ادب و فرهنگ ايران ميباشد. شنونده نشستن و حضورظاهري مفيد نيست. علاقمندان به ادامه شرکت در نشستها، بايد نشان دهند که خود را وارث برحق شاهنامه ميدانندتوجه کنيد: شرکت فعال شما در جلسات، يگانه ضامن ادامه حضور در نشستهاي آينده خواهد بود. چرا که هر چه بيشتر ياد بگيريد علاقه شما برای شرکت در جلسات ديگر افزايش مي يابد و برعکس.

موضوع گپ و گفتگو

اگر به علل شخصي قادر به شرکت در بحث نيستيد، ميتوانيد با درج نظر خود در قسمت "نوشتاري" در موضوع نشستها شرکت کنيد بديهي است که منظور اين توضيحات تشويق و سهيم ساختن شما به تقسيم کار است. ايجاد محيط همکاري سالم با تداوم و بهبود مستمر کيفيت نشستها امکان پذير ميگردد هر جلسه از هشت بخش متمايز ولي مرتبط و مکمل هم، تشکيل شده است. اگر با تاخير به جلسات وارد شويد يا حين اجراي يکي از بخشها از جلسه خارج شويد، درک درست گفتارهاي آينده برايتان دشوار خواهد شد

تشريح بخش هاي هر نشست
بخش هاي هر نشست عبارتند از:

يک: متن نثر گفتار پيشين

دو: متن نثر اين هفته

سه : شاهنامه خواني نظم

چهار: واژگان

پنج: مطالعه تطبيقی متن خوانده شده با متون اوستايی

شش: همه خواني

هفت: گپ

هشت: گفتگو

نثر :خواندن متن نثر داستان بصورت شمرده براي ايجاد زمينه فکري و درک راحت تر متن نظم نظم: خواندن متن نظم شاهنامه با آواي رسا با رعايت مکث، سکون، تلفظ، قافيه، زيروزبر، وزن و بحر متقارب

واژگان: مرور تلفظ و معاني متفاوت لغات، منطبق با مورد مصرف در بيت براي پيشگيري از بدفهمي موضوع گفتار

مطالعه تطبيقی: در اين بخش راوی با قرائت متون اوستايی مرتبط که با همياری باشندگان از جلسه پيش مورد بررسی قرار گرفته است ، توضيحات مختصری در اين زمينه می دهد. پس از آن باشندگان هر يک بنا به زمان موجود نقطه نظرات خود را ارائه می دهند.

همه خواني: درست خواندن شاهنامه بصورت ورد و ذکر خفي امکان ندارد. همه خواني مهم ترين بخش اين برنامه است از دوستداران شاهنامه استدعا ميشود بدون اينکه لزومي به اصرار و توسل به تعارف پيش آيد؛ داوطلب همه خواني شوند در غير اين صورت به ترتيب حروف الفبا از باشندگان خواسته می شود بيت های مورد نظر را بخوانند. در حالی که در حالت داوطلبانه می توان پيش از آغاز جلسه چند بيت را مورد مطالعه دقيق تر قرار داد و با آمادگی بيشتر اقدام به خواندن کرد. باز هم تاکيد ميشود که مهم ترين شاخص ادامه شرکت شما در جلسات آينده همين بخش همه خواني است شما به هر نحوي که مايل هستيد چند بيت را انتخاب کنيد و در حد معلومات خود بخوانيد. در اجراي اين بخش هرگز کيفيت شاهنامه خواني شما مورد قضاوت قرارنخواهد گرفت گپ: بحث آزاد و دوستانه و يا خواندن شعر يا متني از نويسندگان ديگر در زمينه هاي ادبي و يا اجتماعي .در اين بخش اولويت با کساني خواهد بود که در رابطه با موضوع گفتار داستاني که در همان جلسه خوانده مي شود، سخن بگويند. تبادل نظر با ذکرماخذ و منابع و به شيوه کاملا علمی خواهد بود. استدلال های گوينده بايد به قصد استنتاج و به دور از افزوده گويی باشد. گفتگو: در اين بخش باشندگان با در نظر گرفتن نتيجه هر جلسه برای جلسه آينده تعيين تکليف می نمايند و در ضمن آنکه متون قابل بررسی برای جلسه های ديگر را انتخاب می کنند . وظايف هر يک از باشندگان برای جلسه بعد را نيز تعيين می کنند.در اين بخش راوی جلسه بعد نيز انتخاب می شود.

راوي کیست؟
راوی یکی از باشندگان جلسه است که با نامزدی خود در جلسه پیشین توسط اکثریت باشندگان برگزیده می شود. ترتيب مسئوليت راوي عبارت از چهار مورد زير است تعيين واژگان، خواندن متن نثر جدید، روايت نظم، مرور همه خواني، خواندن متن اوستایی و مرور نظر باشندگان.

يک: تعيين واژگان نخستين مسئوليت راوی تعيين لغاتي است که بايد به فهرست واژگان افزوده شود. لغات نامفهوم و منسوخ مورد نظر نيست توجه فرماييد: راوي مسئول درآوردن معني از لغتنامه نيست. بلکه تعيين کننده لغاتي است که ترجمه آن را براي درک بهتر داستان ضروري يا لازم مي داند راوی بایدهر بيت را جداگانه مرور کند راوی در همان جلسه فهرست شماره گذاري شده هر گفتار را جدا گانه دريافت خواهد کرد

آوا نویسی اشعار نخستین کار راوی پیش از آغاز جلسه این است که آوا نويسي (کلمه فارسي با حروف لاتين) هر لغت را به فهرست شماره گذاري شده اضافه کند. بار ديگر تاکيد ميشود که مسئوليت راوی ادواری تعريف و ترجمه لغات نيست . اين بخش از مسئوليت وی، يک هفته پيش از شروع نشست بايد توسط «نماینده انجمن زرتشتیان ایرانی مسئول در کارگاه شاهنامه» تکميل گردد

دو: خواندن متن نثر خواندن متن نثر گفتار قبلي براي ايجاد زمينه فکري دوستاني که در نشست قبلي، حضور نداشتند

خواندن متن نثر گفتار جديد: متن نثر توسط ايميل تقديم راوی ادورای جلسه بعد خواهد شد. اولين نسخه متن چون بصورت پيشنويس است، امکان کمي تغيير در آن وجود دارد. براي به وجود آمدن بهترین و درست ترین متن نثر،نتایج هر جلسه از کلاس های کارگاه شاهنامه مورد توجه قرار خواهد گرفت.

سه: روايت نظم روايت نظم شاهنامه با صداي رسا و تلفظ زير و زبرها با رعايت مکث در موارد لازم و ايجاد سکون در موارد استثناء ( مسوت صامت) براي حفظ وزن آهنگ در بحر متقارب

چهار: مرور همه خواني ها بوسیله ياري دادن به شرکت کنندگان در همه خواني با توجه به تفاوت در سبک خواندن از راه درج شماره بيتي که راوی در نظر می گیرد که دوباره خوانده شود.

چند موضوع مهم
هیچ شرط سنی و یا سطح تحصیلی برای حضور در این کلاس ها وجود ندارد . با اطمینان از این که هیچ یک از هموندان(اعضاء) بیشتر از شما نمی داند ، با اتکا به نفس کامل در همه جلسات شرکت کنید . برای آنکه بتوانیم حداکثر استفاده را از وقتمان ببریم و اوقات خوشی را با هم داشته باشیم . از هر کدام ار علاقمندان مبلغ 20 دلار در ابتدای کار به عنوان ودیعه شرکت مستمر در کلاس ها اخذ می کنیم . چنانچه در طول هر ترم که 16 جلسه خواهد بود بیش از 4 جلسه غیبت نداشته باشند تمام ودیعه به ایشان برخواهد گشت . در غیر اینصورت از جمع ودیعه ها جشن فارغ التحصیلی با شکوهی برپا خواهد شد. خواهشمند است سر ساعت در نشست حضور يابيد و اگر تغييري در برنامه شما پيش آمد، بيست و چهار ساعت زودتر از طريق ايميل و یا تلفن به راوی ادواری خبر دهيد.

در صورتی که راوی بخواهد در جلسه ای که برای آن انتخاب شده شرکت نکند باید ضمن انصراف از ادامه حضور در جلسات بعدی دستکم چهار روز پیش از برگزاری جلسه توسط تلفن و ایمل(هر دو) به نماینده انجمن زرتشتیان ایرانی در امور کارگاه شاهنامه گزارش دهد.